Tevkifatlı Fatura Nedir?
“Tevkifat”, vergi veya ceza gibi yükümlülüklerin, genellikle devlet tarafından belirlenen bir miktarın kesilerek tahsil edilmesi anlamına gelir. Vergi, ceza, harç gibi ödemelerde tevkifat uygulanabilir. Örneğin, gelir vergisi tevkifatı, belirli bir gelirin doğrudan kaynaktan kesilerek vergi olarak ödenmesi anlamına gelir.
Tevkifatlı Fatura Nedir?
Tevkifatlı faturada belirlenen katma değer vergisi miktarı, alıcı ile satıcı arasında bölüşülür. Tevkifatlı fatura, temelde normal ve irsaliyeli fatura ile aynıdır. Ancak tevkifatlı faturanın özelliği, fatura kapsamındaki verginin alıcıdan ve satıcıdan da tahsil edilmesidir. Bu uygulama sayesinde, KDV sorumluluğu alıcı ve satıcı arasında eşit olarak dağıtılmış olur.
Tevkifat Türleri
Gelir Vergisi Tevkifatı: Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde belirtilen gelir türleri üzerinden Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen oranlarda yapılan kesintidir.
KDV Tevkifatı: KDV tevkifatı, yasalara göre belirlenen ürünlerin alım satımı veya hizmet bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin bazen tamamı, bazen de belirlenen oranlarda kesinti yapılması suretiyle satıcı yerine vergi dairesine (vergi sorumlusu olarak) beyan edilip ödenmesidir.
Tevkifatlı Faturanın Özellikleri
Tevkifatlı fatura, vergi kanunlarına göre belirli durumlarda vergi kesintisi yapılması gereken işlemlerde düzenlenen faturalardır. Tevkifatlı faturaların özellikleri şunlardır:
- Vergi Kesintisi: Tevkifatlı faturalarda, belirli bir oranda vergi kesintisi yapılması gerekmektedir. Bu kesinti, faturada belirtilen tutarın belirli bir yüzdesi kadar olabilir.
- İşlem Türleri: Tevkifatlı faturalar genellikle belli işlem türlerinde kullanılır. Örneğin, taşeron işleri, müteahhitlik işleri, kira ödemeleri gibi işlemlerde tevkifatlı fatura düzenlenmesi gerekebilir.
- Vergiye Tabi Tutulan Gelirler: Tevkifatlı faturalar genellikle vergiye tabi tutulan gelirleri belgelemek amacıyla kullanılır. Bu gelirlerin vergiye tabi tutulması ve vergi kesintisinin yapılması gereken durumlar tevkifatlı faturalarla belgelenir.
- Vergi Usulü Kanunlarına Uygunluk: Tevkifatlı faturaların düzenlenmesi ve vergi kesintisinin yapılması, vergi kanunlarına ve vergi usulü kanunlarına uygun olarak gerçekleştirilmelidir.
Tevkifatlı fatura düzenlenmesi gereken durumlar ve vergi kesintisi oranları vergi mevzuatına göre belirlenir. Bu nedenle, tevkifatlı fatura düzenlenmesi gereken işlemlerde vergi mevzuatının ilgili hükümlerine dikkat edilmelidir.
Hangi Durumlarda Tevkifatlı Fatura Kesilir?
Tevkifatlı faturanın hangi durumlarda düzenlendiğine dair belirli kriterler bulunmaktadır. Tüm satış işlemlerinde tevkifat uygulanması gerekli değildir. Ancak hangi işlemlerde tevkifat uygulanacağı Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmiş bazı temel işlemlere göre şekillenir. Tevkifat uygulanan hizmetleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Özel güvenlik hizmetleri
- Bazı inşaat işleri ve bu işlerle alakalı mimarlık ve mühendislik hizmetleri
- Bakım ve onarım hizmetleri
- Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri
- Yapı denetim hizmetleri
- Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıt tamiratları
- Yemek servisi
- Danışmanlık ve denetim hizmetleri
- Tevkifatlı Faturanın Kesildiği Durumlar
Tevkifat Kapsamında Olan Hizmetler
Tevkifat, her hizmet ya da ürün satışında uygulanmaz. Ancak belirli işlemler için tevkifat uygulaması söz konusu olabilir. Bakanlar Kurulu’nun belirlediği belirli işlemlere tevkifat uygulanır. Tevkifat kapsamında olan hizmetler şunlardır:
- Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri
- Danışmanlık ve denetim hizmetleri
- Yemek servisi
- Özel güvenlik hizmetleri
- Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtların tamiratı
- Bakım ve onarım hizmetleri
- Belirli yapım işleri ve bunlarla ilişkili mimarlık ve mühendislik hizmetleri
- Yapı denetim hizmetleri
Tevkifat Yapan Kurum ve Kuruluşlar
Hangi kurum ve kuruluşların gelir vergisi tevkifatı uyguladığını merak ediyorsanız, işte liste:
- Bankalar
- Yasayla kurulan veya tüzel kişiliği olan emekli ve yardım sandıkları
- Sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil olmak üzere tüm borsalar
- Döner sermayeli kuruluşlar
- Kamu niteliğindeki meslek kuruluşları
- Kamu kurumları: Genel bütçe dahilindeki daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve bu birimlerin oluşturduğu birlikler
- İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören şirketler
- Hisse oranı yüzde 50’den fazla olan şirketler, bu şirketlerin sahip olduğu (tek başına veya birlikte) kurumlar, kuruluşlar ve işletmeler
- Özelleştirme sürecinde olan kuruluşlar
Tevkifatlı fatura, birçok işlemde uygulanan bir vergi kesinti yöntemidir. Özellikle belirli hizmetlerde ve işlemlerde gelir vergisi kesintisi olarak kullanılır. Tevkifatlı fatura, belirli kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenir ve gelir vergisi kesintisini gösterir. Bu kesinti, hizmeti alan kişinin veya kurumun gelir vergisi ödemesinden önce doğrudan vergi dairesine ödenir.
Tevkifatlı faturanın düzenlendiği işlemler arasında yapım işleri, temizlik hizmetleri, güvenlik hizmetleri, bakım ve onarım hizmetleri gibi alanlar yer alır. Gelir vergisi tevkifatı yapan kurumlar, genellikle kamu kurumları, döner sermayeli kuruluşlar, bankalar ve özelleştirme sürecindeki şirketlerdir.
Tevkifatlı fatura, hem hizmet sağlayıcılar hem de hizmet alıcıları için önemli bir vergi uygulamasıdır. Hizmet sağlayıcılar, gelirlerinin bir kısmını doğrudan vergi kesintisi olarak öderken, hizmet alıcıları ise ödeme yaparken bu vergiyi dikkate almak zorundadır. Bu yöntem, vergi tahsilatını kolaylaştırırken vergi kaçakçılığını önlemeye de yardımcı olur.
Genel olarak tevkifatlı fatura, vergi tahsilatının düzenli ve etkin bir şekilde yapılmasına katkı sağlar ve vergi sistemini daha şeffaf hale getirir. Bu sayede devlet gelirlerini güvence altına alırken vergi mükellefleri arasında da adil bir dağılım sağlanır.