İş Güvenliği İle İlgili Neler Zorunlu?
Çalışanların sağlık ve güvenliğini korumak, her işverenin temel sorumluluklarından biridir. Bu sorumluluğu yerine getirmek için işverenlerin iş güvenliği ile ilgili yasalara ve yönetmeliklere uyması zorunludur. Bu yazıda iş yerinde uyulması gereken başlıca iş güvenliği zorunluluklarını inceleyeceğiz.
1. Risk Değerlendirmesi
İş güvenliğinin temelini oluşturan risk değerlendirmesi, işyerinde var olan tüm risklerin belirlenmesi ve analiz edilmesi anlamına gelir. Bu değerlendirme, işyerinin fiziksel yapısı, kullanılan makineler ve malzemeler, yürütülen işler ve çalışanların maruz kaldığı tehlikeler gibi unsurları kapsar. Risk değerlendirmesi, işyerinde kaza ve meslek hastalığı risklerini önceden belirleyerek gerekli iş güvenliği önlemlerinin alınmasını sağlar.
2. İş Güvenliği Eğitimi
Tüm çalışanların, işyerinde yapacakları işlere ilişkin iş güvenliği eğitimi alması zorunludur. Bu eğitimde işyerinde var olan riskler, alınması gereken güvenlik önlemleri, acil durum prosedürleri ve kişisel koruyucu donanımlar gibi konularda bilgi verilir. Bu güvenlik eğitimi, çalışanların bilinçlenmesini ve kazaları önlemede aktif rol almalarını sağlar.
3. Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD)
Çalışanların, işyerinde maruz kalabilecekleri risklere karşı korunması için uygun kişisel koruyucu donanımlar (KKD) kullanması zorunludur. KKD’lar, kask, gözlük, kulaklık, maske, eldiven, iş ayakkabısı gibi çeşitli ekipmanlardan oluşabilir. İşveren, gerekli KKD’ları temin etmek ve çalışanlara doğru kullanımı konusunda eğitim vermek zorundadır.
4. İlk Yardım ve Acil Durum Planı
İşyerinde kaza veya acil durum oluşması halinde gerekli ilk yardımın yapılabilmesi için ilk yardım çantası ve ilk yardım eğitimi almış personel bulundurulması zorunludur. Ayrıca işyerinde acil durum planı hazırlanmalı ve tüm çalışanlara bu plan bildirilmelidir.
5. Çalışma Ortamının Güvenliği
İşyerinin fiziksel yapısı ve çalışma ortamı, çalışanların sağlık ve güvenliğini tehlikeye atacak şekilde düzenlenmemelidir. Çalışma alanları düzenli ve temiz tutulmalı, havalandırma ve aydınlatma uygun şekilde sağlanmalıdır. Makineler ve ekipmanlar periyodik olarak kontrol edilmeli ve gerekli bakımları yapılmalıdır.
6. Yangın Güvenliği
İşyerinde yangın çıkma riskine karşı gerekli yangın söndürme ekipmanları bulundurulmalı ve yangınla mücadele planı hazırlanmalıdır. Ayrıca çalışanlara yangın söndürme eğitimi verilmelidir.
7. Elektrik Güvenliği
Elektrik tesisatı ve elektrikli ekipmanlar, İş Güvenliği Genel Müdürlüğü’nün yönetmeliklerine uygun şekilde yapılmalı ve periyodik olarak kontrol edilmelidir. Çalışanlara elektrik güvenliği konusunda eğitim verilmelidir.
8. Kimyasal Madde Güvenliği
İşyerinde kullanılan kimyasal maddelerin etiketleri ve Güvenlik Bilgi Formları (GBF)’leri okunmalı ve bu maddelerin kullanımıyla ilgili gerekli önlemler alınmalıdır. Çalışanlara kimyasal madde kullanımı konusunda eğitim verilmelidir.
9. Makine Güvenliği
Makineler ve ekipmanlar, İş Güvenliği Genel Müdürlüğü’nün yönetmeliklerine uygun şekilde korunmalı ve periyodik olarak kontrol edilmelidir. Çalışanlara makine kullanımı konusunda eğitim verilmelidir.
10. Ergonomik Çalışma
Çalışma ortamı ve işyerinin düzeni, çalışanların ergonomik prensiplere uygun şekilde çalışmasını sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. Bu sayede çalışanların yorgunluk, kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları ve diğer sağlık sorunları yaşaması önlenebilir.
11. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu
Belirli çalışan sayısına sahip işyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu oluşturulması zorunludur. Bu kurulun görevi, işyerinde güvenlik ile ilgili çalışmaları planlamak, uygulamak ve takip etmektir. Kurul, işveren, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı, çalışan temsilcileri ve diğer ilgililerden oluşur.
12. Kaza ve Meslek Hastalığı Bildirimi
İşyerinde kaza veya meslek hastalığı meydana gelmesi halinde işveren tarafından yetkili makamlara bildirim yapılması zorunludur. Bu bildirimde, kazanın veya meslek hastalığının tanımı, sebebi ve sonuçları gibi bilgiler yer almalıdır.
13. İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Sigortası
Tüm çalışanlar, iş kazaları ve meslek hastalıkları sigortası kapsamına alınmalıdır. Bu sigorta, işyerinde kaza veya meslek hastalığı sonucu meydana gelen yaralanma veya ölüm halinde çalışana ve ailesine maddi destek sağlar.
14. İşyerinde Sigara Yasağı
İşyerlerinde sigara içilmesi yasaktır. Bu yasağa uymayanlar için para cezası uygulanabilir.
15. Çalışma Süreleri
Çalışanların günlük ve haftalık çalışma süreleri, İş Kanunu’nda belirtilen sınırlar çerçevesinde olmalıdır. Fazla mesai çalışması ancak yasalara uygun şekilde ve gerekli izinler alınarak yapılabilir.
İş güvenliği, çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmasını sağlamak için son derece önemlidir. İşverenler, bu konudaki yasalara ve yönetmeliklere uymak ve gerekli güvenlik önlemlerini almak zorundadır. Çalışanlar da iş güvenliği ile ilgili bilinçlerini artırmalı ve aldıkları eğitimleri dikkate alarak işyerinde gerekli önlemleri almalıdır.
Not: Bu makalede yer alan bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır. İş güvenliği ile ilgili yasal düzenlemeler ve uygulamalar zamanla değişebileceğinden güncel bilgiler için yetkili makamlara danışılması tavsiye edilir.
İş güvenliği ile ilgili daha detaylı bilgi almak isterseniz “İş Güvenliği İçin Neler Yapılmalı?” adlı yazımızı okuyabilirsiniz.
