Çalışma İzni Başvurusu Nasıl Yapılır?
Yabancılar için Türkiye’de iş bulmak isteyenlerin başvurması gereken önemli bir prosedür, çalışma izni başvurusudur. Çalışma izni belgesi, yabancı işçilerin yasal olarak Türkiye’de çalışabilmesi için gereklidir ve aynı şekilde yabancı uyruklu işçi istihdam etmek isteyen işverenler için de kaçınılmaz bir gerekliliktir. Farklı iş türleri ve koşulları için beş farklı çalışma izni türü bulunmaktadır ve her biri farklı haklar ve kısıtlamalar sunmaktadır. Başvuru süreci, başvuru yapan kişinin durumuna ve seçilen çalışma izni türüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Çalışma izni olmadan yabancı işçi çalıştırmak, işverenler için ciddi yasal sorunlara yol açabilir. Benzer şekilde Türkiye’de izinsiz olarak çalışan yabancılar, idari para cezalarıyla karşılaşabilir ve ülkeden sınır dışı edilebilirler. Çalışma izni başvurusu yapmak için izlenecek adımlar şunlardır:
Yurt Dışından Çalışma İzni Başvurusu
Yurt dışından çalışma izni başvurusunda bulunmak isteyenler için prosedür şu şekildedir:
- Türkiye’de bulunmayan ve yurt dışında olan çalışanlar, çalışma izni için Türk temsilciliklerine başvurmalıdır.
- Yabancı çalışanlar, ülkelerindeki Türk temsilcilikleri aracılığıyla başvuru yapabilirler. Ayrıca oturma izni bulunan ülkedeki Türk temsilciliklerini de tercih edebilirler.
- Çalışanların uyruğunu taşıdığı ülkeler, Türk temsilciliklerine başvurabilecekleri ülkeler arasında yer alır. Bu başvuru, aslında çalışma vizesi başvurusudur. Çünkü çalışma izni almak için çalışma vizesi gereklidir.
- Çalışan, gerekli belgelerle birlikte iş sözleşmesini Türk temsilciliklerine ilettikten sonra başvurusunu tamamlar ve bir referans numarası alır. Bu 16 haneli referans numarası, çalışma izni başvurusu için zorunlu bir unsurdur.
- Yabancı bir çalışan, referans numarasını ilettiği işveren, şirket veya firmanın, başvuruyu gerçekleştirmek için kendi yetkilendirdiği kişi veya kuruluş aracılığıyla başvuru yapması gerekmektedir.
- İşveren ya da vekalet verilen kişi, referans numarasını kullanarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın online sisteminden başvuru yapar.
- Başvuru sırasında gerekli belgelerin sisteme yüklenmesi gereklidir. İşveren veya vekil, bu belgeleri 10 gün içerisinde yüklemelidir.
- Bakanlık, başvuruyla ilgili genel bilgileri ve yüklenen belgeleri inceler. Belgelerin doğruluğunu teyit eder ve gerektiğinde ek belgeler talep edebilir.
- Belgelerin teyidi ve tamamlanmasıyla başvuru sonuçlanır. Başvuru olumlu ise yabancı çalışan çalışma vizesi almaya hak kazanır.
- Çalışma izni onaylandığında çalışan, kendi ülkesindeki Türk temsilciliğine giderek harç bedelini öder ve çalışma iznini alır.
Referans numarası için başvurunun yapıldığı Türk temsilciliğine başvuruda bulunulmalıdır. Yabancı çalışma vizesi alındıktan sonra işveren veya vekalet verilen kişi, SGK girişini yapabilir. Bu sayede yurt dışındaki yabancı çalışanın çalışma vizesi alma süreci tamamlanmış olur.
Türkiye’deki Yabancı Çalışanlar İçin Çalışma İzni Başvurusu
Türkiye’de bulunan yabancı çalışanlar için çalışma izni başvuru süreci daha hızlı ilerler. İşte yurt içinden çalışma izni başvurusu adımları:
- Yabancı bir çalışan için Türkiye sınırları içinde işveren başvuruda bulunmalıdır. İşverenler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın online platformu üzerinden çalışma izni başvurusu gerçekleştirebilirler.
- Başvuru sırasında istenilen belgeler eksiksiz bir şekilde yüklenmelidir.
- Bakanlık, yüklenen belgeleri incelemeye alır ve doğruluklarını kontrol eder. Gerekirse, işverenden ek belgeler talep edilebilir.
- Belgelerin tam ve doğru olduğu durumlarda başvuru sonuçlanır.
- Olumlu sonuçlanan başvurular için 15 gün içinde harç bedeli ödenmelidir.
- Harç bedeli ödendikten sonra çalışma izni kartı PTT Kargo aracılığıyla işverenin adresine teslim edilir.
- Çalışma izni kartı teslim alındıktan sonra işveren veya vekili SGK girişini yapabilir.
Çalışma İzni Takibi Nasıl Yapılır?
Yabancı çalışan işverenler ve yabancı uyruklu işçilerin merak ettiği konulardan biri de çalışma izni takibidir. Bu süreci izlemek için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın web sitesi kullanılabilir. “izinsorgula.csgb.gov.tr/app/giris” adresi üzerinden çalışma izni sorgulama ve takibi yapılabilir. Bu uygulama aracılığıyla çalışma izni süreci kolaylıkla takip edilebilir ve aynı zamanda muafiyet durumu da web sitesi üzerinden öğrenilebilir.
Kimler Çalışma İzni Başvurusu Yapabilir?
6735 sayılı kanun, Türkiye sınırları içinde faaliyet göstermek isteyenlerin hangi grupların izin alması gerektiğini belirtmektedir. Bu düzenlemeye göre aşağıdaki gruplar Türkiye’de faaliyet gösterebilmek için izin almak zorundadır:
- Türkiye’de çalışmak isteyen yabancı uyruklu bireyler
- Türkiye’deki bir işverenle mesleki eğitim almak isteyen yabancı uyruklu bireyler
- Türkiye’de işletme faaliyetinde bulunan bir işverenin yanında staj yapmak isteyen yabancı bireyler
- Türkiye sınırları içinde geçici nitelikte hizmet sunacak olan sınırötesi hizmet sunucusu statülü yabancılar
- Türkiye’de yabancı personel istihdam eden ya da istihdam etmeyi planlayan tüzel ve gerçek kişiler
Çalışma İzni Başvurusu Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Türkiye’de yabancı uyruklu işçi çalıştırmak isteyen işverenlerin e-çalışma izni başvurusu yaparken dikkat etmeleri gereken önemli noktalar şunlardır:
- Yurt dışından yapılacak çalışma izni başvurularında işverenin KEP kaydının olması gerekmektedir. Aynı zamanda işverenin e-imza sahibi olması gereklidir.
- Yurt içinden yapılacak başvurularda da işverenin KEP adresine sahip olması ve e-imza sahibi olması gerekmektedir.
- Türkiye içinden yapılacak başvurular için çalışanın en az 6 aylık ikamet izninin olması gerekmektedir. Bu iznin başvuru sırasında geçerli olması gerekmekte olup başvuru esnasında iznin süresinin bitimine dikkat edilmemektedir.
- Yurt dışından yapılan başvuruların olumlu sonuçlanması durumunda çalışanın 6 ay içinde Türkiye’ye gelmesi gerekmektedir. Aksi takdirde çalışma izni iptal edilecek ve yeniden başvuru yapılması gerekecektir.
- Türkiye’den başvuru yapan çalışanın yabancı kimlik numarasına sahip olması gerekmektedir. Aynı zamanda yabancı çalışanın KEP hesabının bulunması da zorunludur.
Çalışma İzni İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?
Çalışma izni belgesi için gereken evraklar, yabancı uyruklu işçinin çalışmayı planladığı sektöre bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Türkiye’deki her sektörde çalışma izni başvurusu için istenen belgeler farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak tüm çalışma izni türleri için istenilen evraklar aşağıdaki gibidir:
- İşveren ve yabancı uyruklu işçi tarafından imzalanan iş sözleşmesi
- Şirketin güncel sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi
- Pasaportun fotokopisi (Latin alfabesi kullanılmayan pasaportların resmi olarak çevrilmiş kopyası)
- Diploma veya geçici mezuniyet belgesi fotokopisi (Resmi olarak onaylanmış çevirisi)
- Son bir yıla ait bilanço, gelir tablosu (Vergi dairesi veya mali danışman tarafından onaylanmış)
